صبر و حلم على علیه السلام
از صبر حضرت همین بس که در جلوی چشمش به دختر پیامبر اهانت کردن
رسول اکرم صلى الله علیه و آله از فتنههائى که پس از رحلتش در امر خلافت بوجود آمد او را آگاه کرده بصبر و تحمل توصیه فرمود،على علیه السلام نیز مصلحة براى حفظ ظاهر اسلام مدت 25 سال در نهایت سختى صبر نمود چنانکه فرماید:فصبرت و فى العین قذى و فى الحلق شجى .یعنى من مانند کسى صبر کردم که گوئى خارى در چشمش خلیده و استخوانى در گلویش گیر کرده باشد.
سخاوت و ایثار على علیه السلام
على علیه السلام چهار درهم پول داشت یکى را در موقع شب انفاق نمود و یکى را در روز و یکدرهم آشکارا و یکدرهم در نهان آنگاه این آیه نازل شد که مفسرین شأن نزول آنرا در مورد انفاق آنحضرت نوشتهاند:
الذین ینفقون اموالهم باللیل و النهار سرا و علانیة فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون.کسانیکه اموال خود را در شب و روز،نهانى و آشکارا انفاق میکنند براى آنها نزد پروردگارشان پاداشى است و ترس و اندوهى بر آنها نباشد
معاویه که دشمن سرسخت آنحضرت بود روزى از یکى پرسید:از کجا میآئى؟
آن شخص از راه تملق گفت از پیش على که بخیلترین مردم است!معاویه گفت واى بر تو از على سخىتر کسى بدنیا نیامده است اگر او را انبارى از کاه و انبارى از طلا باشد طلا را زودتر از کاه میبخشد
آیات مزبور اشاره بانفاق و اطعام سه روزه آنها است آنجا که خداوند تعالى فرماید:
و یطعمون الطعام على حبه مسکینا و یتیما و اسیرا
فصاحت و بلاغت على علیه السلام
سخنان مستر گرنیکوى انگلیسى استاد ادبیات عرب در دانشکده علیگره هندوستان که در محضر استادان سخن و ادبائى که در مجلس او حاضر بود و از اعجاز قرآن از او پرسیدند اینست که در پاسخ آنان گفت:قرآن را برادر کوچکى است که نهج البلاغه نام دارد آیا براى کسى امکان دارد که مانند این برادر کوچک را بیاورد تا ما را مجال بحث از برادر بزرگ (قرآن کریم) و امکان آوردن نظیر آن باشد
کسى از حضرتش پرسید امر واجب چیست و واجبتر از آن کدام است،و امر عجیب چیست و عجیبتر کدام است،و چه چیزى سخت و مشکل و چه چیزى سختتر است،و چه نزدیک و چه نزدیکتر است؟على علیه السلام فورا پاسخ او را منظوما چنین فرمود:
وجب على الناس ان یتوبوا
لکن ترک الذنوب اوجب
و الدهر فى صرفه عجیب
و غفلة الناس فیه اعجب
و الصبر فى النائبات صعب
لکن فوت الثواب اصعب
و کل ما یرتجى قریب
و الموت من کل ذاک اقرب
بر مردم واجب است که(از گناهان) توبه کنند،ولى ترک گناه از آن واجبتر است.روزگار در گردش خود عجیب است،و غفلت و بىخبرى مردم در روزگار عجیبتر است.شکیبائى در برابر حوادث و ناملائمات مشکل است،ولى پاداش(صبر) را از دست دادن از آن مشکلتر است.و هر چه را که بدان امید میرود نزدیک است که برسد،ولى مرگ از همه آنها نزدیکتر است.(از دیوان منسوب بآنحضرت) .
